انسان همیشه در حال تغییر و تحول بوده و همچنان خواهد بود و این تغییر به سرعت در حال افزایش است. تغییر در همه پدیده‌های دنیا جریان دارد و این تنها به طیف خاصی محدود نیست. برای آنکه افراد با شوک آینده مواجه نشوند باید از یک فرآیند تغییر قوی برخوردار باشند. مدیریت تغییر استانداردهای لازم برای یک تغییر جامع و کامل که هر فرد یا گروه نیاز دارد را به صورت کامل ارائه خواهد دادو همچنین به افراد کمک میکند تا بر مسیر پیش رو، موانع تغییر و بستر تغییر تسلط کافی و وافی داشته باشند.
۱- عوامل ترس از تغییر:
یکی از مواردی که باعث می شود روند تغییر دچار اختلال شود یا اینکه اصلا تغییری اتفاق نیافتد ترس از تغییر است که همیشه جز موانع به حساب می آید اما اساساً چرا ترس از تغییر به وجود می آید و چگونه باعث ایجاد یک مانع می شود؟ مهارت ها و توانایی هایی که افراد برای داشتن آن تلاش زیادی می کنند یا و همیشه در پی افزایش آن هستند خود عاملی برای ایجاد اعتماد و عزت نفس است اما اعتقاد نداشتن به آن یک ترس به وجود می آورد که همین ترس خود عاملی برای تغییر نکردن است.
عوامل ترس از تغییر عبارتند از:
۱- عدم تسلط
۲- نداشتن زمان مناسب برای تغییر
۳- ترس از دست دادن شرایط فعلی
در ادامه به ارائه توضیح پیرامون هر یک از موارد فوق به منظور شفاف سازی و تفهیم بهتر هر کدام خواهیم پرداخت.
۱- عدم تسلط:
شرایطی که مورد تغییردر آن زندگی می کند شرایطی است که معمولا بدون برنامه ریزی بوده و یا برحسب اتفاقات غیرقابل پیش بینی رخ داده که معمولا از حیطه مدیریت افراد خارج است البته که این شرایط قابل ویرایش است اما مهم آن است که ورود به آن حتی تا حدودی غیرقابل پیش بینی بوده است. همین امر باعث می شود به شرایطی که فرد در آن است واقف نبوده و همان عدم تسلط را به وجود می آورد. مثلا فردی را در نظر بگیرید که برحسب شرایط زندگی تغییراتی را به وجود آورده ولی به دلیل عدم برنامه ریزی، نمی داند چه طور و با چه روندی به این مرحله رسیده. این مسئله خود باعث عدم اطمینان به شرایط فعلی شده و ورود به تغییر را طولانی تر خواهد کرد.
۲- ترس از دست دادن شرایط فعلی:
شرایط زندگی که افراد برای خود به وجود می آورند معمولا با رنج و مشقت زیاد است و اگر اینطور نباشد و یا با بی برنامه گی اتفاق افتاده است. این وضعیت شاید قابل قبول اشخاص نباشد اما خود یک تکیه گاه امن است از این جهت که از نظر آن ها ثابت خواهد بود. هرچند ثابت بودن شرایط فعلی توهمی بیش نیست اما باعث آرامش افراد می شود و آن را تکیه گاهی امن می پندارند. حال چه این شرایط درست و منطقی باشد چه نباشد از دست دادنش یک عدم ثبات لحظه ای به افراد القا میکند که همراه با آن اضطراب و استرس همیشگی میهمان آن ها خواهد شد. مسلما از دست دادن شرایط فعلی برای افراد عذاب آور است و این خود به نوعی ترس از تغییر را ایجاد می کند.
۳- نداشتن زمان مناسب برای تغییر
افراد در طول زندگی خود راه های زیادی را امتحان می کنند. طولانی بودن یا کوتاه بودن، پرمشقت بودن یا آسان بودن، پر فراز و نشیب بودن یا هموار بودن مسیر مهم نیست، داشتن و یا نداشتن، از دست دادن و یا استفاده از کردن از فرصت ها است که تغییر را بهینه می کند. فرصت ها همیشه و همه جا وجود ندارند و زمانی که افراد متوجه آن ها می شوند ولی از آن استفاده نمی کنند دچار نا امیدی و رخوت در تغییر می شوند. کسی که زمان و فرصت مناسب برای تغییر را از دست داده یا به قولی فرصت سوزی کرده است با شوک آینده مواجه خواهد شد.
نویسنده: محسن شیروانی رئیس هیأت مدیر اندیشکده مشیر
