خطری برای تمدن بشری

سال‌هاست بشر برای توسعه فاکتور‌های تمدنی تلاش می‌کند تا بتواند نیاز‌ها و خواسته‌های مختلف جوامع بشری، حتی در صورت تضاد منافع بین آن‌ها را به بهترین شکل ممکن به نتیجه رساند. که ثمره آن شکل‌گیری نهاد‌‌های بین‌المللی برای کنترل هر چه بیشتر افراطی‌گری در هر شکل آن در سطح جهان بوده است. چرا که هر‌گونه افراطی‌گری تهدیدی برای تمدن بشری است. اتفاقاتی که در چند سال اخیر بیشتر از گذشته در جهان شاهد آن بوده‌ایم، فاصله گرفتن گرایش‌ها و رویکرد‌های تنش‌زای برخی جریان‌ها در سطح بین‌المللی است که از بدیهی‌ترین شاخصه‌های تمدن بشری‌ست. از ویژگی های دوران توسعه تمدنی مواجه شدن با عواملی است که هر چند مدت‌ها تلاش کرده‌اند در ظاهر گرایش‌ها و اقدامات متمدنانه‌ای داشته باشند، اما به خاطر اینکه انگاره‌های حاکم بر جهان‌بینی آن‌ها اساساً با توسعه تمدن بشری، حتی به حداقل شکل ممکن همراه نیست، دیگر تاب تحمل ظاهری از خود که تناقضات شدیدی با اصول حاکم بر تفکرات آن‌ها را داشته و این مسأله رفته رفته باعث می‌شود شفافیت بیشتری در رویکرد‌های خود داشته باشند، رویکرد‌هایی که نشان از قدرت علمی ، اقتصادی ، نظامی و فرهنگی نیست بلکه نشان از ترس مواجه با شکل و سطحی از تمدن بشری است که دنیا با سرعت زیادی به سمت آن می‌رود. این چنین اقداماتی ناشی از شوک آینده‌ای است که این گروه‌ها به شکل گسترده‌ای با آن مواجه شده‌اند و در پی آن در تلاشند تا سیر صعودی تمدنی در جهان را متوقف کرده و تمدن بشری را به حدی افول دهند که همانند گذشته فضا برای قدرت نمایی بر اساس زور و ترس امکان‌پذیر باشد، چرا که نه قائل به همراه شدن با تمدن نوین بشری هستند، نه جایگاهی برای خود با این نوع از جهان‌بینی در جهان آینده می‌توانند متصور باشند.از این رو این گروه ها عملا به صورت بالفعل به تهدیدی برای تمدن بشری تبدیل شده‌اند. از جمله بارزترین این دست از اقدامات پدیده تروریسم دولتی و سازمان یافته است.

نمونه‌ از اقدامات اخیر این گروه ها

اقدام اخیر دستگاه‌های اطلاعاتی برخی از کشورها که گروه‌های ذکر شده حاکم و تأثیرگذار بر سیاست آن‌ها هستند، در به شهادت رساندن محسن فخری زاده، دانشمند هسته‌ای ایران، نشانه‌ای از رفتارهای ناشی از شوک آینده است. بدون شک بر هیچ عقل سلیمی پوشیده نیست که حذف فیزیکی افراد برجسته به هیچ رو نتایج دلخواه آمران آن اقدام را تأمین نخواهد کرد. هر چند که درگذشت این افراد می‌تواند ضربه‌ای به روندهای در حال اجرا باشد اما لزوما متوقف‌کننده یا کنده‌کننده آن‌ها نخواهد بود.

نکته دیگر اینکه با توجه به سابقه گسترده و طولانی این اقدامات در گذشته همیشه احتمال خطر برای قربانیان احتمالی این اقدامات تروریستی می‌رود. بر همین اساس همیشه در رابطه با جایگزینی این افراد راهکارهای دقیقی اتخاذ می‌شود. برنامه دفاعی ایران همانند بسیار از کشورهای با ثبات در دنیا، برنامه‌ای فرد محور نیست، هر چند افراد شاخص بر آن تأثیرات شرگرفی داشته و دارند اما در این برنامه‌ها اصل هدف و خط سیر مهم‌تر از افراد بوده و به همین جهت با حذف افراد شکست یا متوقف شدن برنامه‌های دفاعی امری غیر محتمل به شمار می‌آید.

توصیه ای کارشناسی

توصیه‌ای که می‌توان به آمران این اقدامات غیر‌متمدنانه و توحش‌آمیز داشت، این است که با چارچوب‌های منطقی دنیای مدرن همراه شده و دست از توحش به هر شکلی بردارند. در غیر این صورت راهی جز زوال در مسیر بقاء خود نخواهند دید. این در حالی است که اگر هزینه‌های مختلفی که برای این چنین اقدامات خراب‌کارانه مصرف می‌شود، صرف توسعه تمدن بشری شود، شاهد توسعه چشم‌گیری در سراسر جهان خواهیم بود.

نویسنده: محسن شیروانی